Да Винчи коди. Нима учун буюк Леонардо ўз расмларида қасддан хатоларга йўл қўйган?
Леонардо Да Винчи барча даврларнинг энг буюк даҳо ихтирочиси бўлган. Унинг эски дафтарларида сақланган ғоялари бугунги кунгача сақланиб қолган. Олимнинг кўпгина лойиҳалари унинг ҳаёти давомида амалга оширилмади, чунки улар ўрта асрларнинг техник имкониятларидан анча илғор эди.
Aммо бугунги кунда уларнинг бари бажарилиши мумкин, бундан ташқари, улар ҳақиқатан ҳам иш бераётгани аниқланди. Олим ўз ёзувларида деталларни аниқ кўрсатмаганлиги ачинарли, шунинг учун муҳандислар у нимани назарда тутганини аниқлаб олишга уриниб, мияларини тириштиришга мажбур бўлишди.
Робот-рицар
Ихтирочи тананинг қандай ишлашини тушуниш учун одамнинг анатомик тузилишини жуда астойдил ўрганган. У скелетни ҳаракатга келтирадиган мушакларнинг аниқ нима эканлигини тушунишга муваффақ бўлди ва шунга ўхшаш принцип қурилманинг асосини ташкил қилиши мумкин, деган қарорга келди. Тарихчилар бу машина чиндан ҳам ишлаб чиқилганига ишонишади, аммо ўйин-кулги учун ишлатилган.
Робот сақланиб қолмаган, шунинг учун айнан нимага ўхшашлиги ва қодирлигини айтиш қийин. Эҳтимол, у юриши, ўтириши ва ҳатто оғзини қимирлатиши мумкин эди. Aср бошларида робот муҳандиси Марк Росхейм Леонардонинг ёзишмаларидан қидирув роботларини лойиҳалашда фойдаланган. Ушбу қурилмалар NASA томонидан узоқ сайёраларни ўрганиш учун фойдаланилади.
Орнитоптер
Да Винчи инсон танаси тузилишидан ташқари қушлар танасининг тузилиши билан қизиққан. Қушлар уни илҳомлантирган, уларни соатлаб томоша қиларди, расмларга маҳрлаган. Албатта, у учар мослама яратиш ҳақида ўйларди. Натижада орнитоптер пайдо бўлди. Назарий жиҳатдан, ушбу қурилма одамларни худди қуш каби кўтариши мумкин эди. Қурилманинг қанотлари махсус тутқични босгандан сўнг ҳаракатда бўлиши керак эди. Қурилма Леонардо аэродинамикани қанчалик чуқур тушунганлигини кўрсатади. Қурилмани кўпайтиришга уринишлар унинг чиндан ҳам ишлаши мумкинлигини кўрсатди.
Зирҳли танк
Aфтидан, ушбу ускуна ҳарбий техника соҳасида устанинг ажойиб ижодларидан бири бўлиши мумкин. Бу улкан тошбақага ўхшаш машина эди, унинг диаметри ўттизта қуролдан иборат эди. Катта тишли ғилдираклар мустаҳкамлик ҳосил қилди, ичкаридаги одамлар эса машинанинг кучли деворлари томонидан ташқи томондан ҳимояланган. Кучли танк 360 даража ҳар томондан ўққа тутилди. У душман бўлинмаси учун ҳақиқатан ҳам ҳалокатли бўлиши мумкин. Танкнинг ихтирочи ёзишмаларидаги схемасида қизиқ бир нуқсон бор – олдинга силжиш учун ғилдираклар тескари йўналишда айлантирилган. Шундай қилиб ишлаб чиқарилган танк ҳаракатлана олмайди.
Бундай хатога ихтирочи ақл билан йўл қўйган. Шубҳасиз, камчилик қасддан қилинган. Эҳтимол, у ихтиронинг қурилишини хоҳламаган. Ёки ёзувлари ёвуз одамнинг қўлига тушишини хоҳламаган, шунинг учун у ҳеч ким ишланмадан фойдаланмаслиги учун атайлаб хато қилган.
Мақола Николай Мерзляков томонидан танланган.
Манба https://vashurok.ru/articles/2020-06-14-video-bronirovannyy
