Ўзбекистон Республикаси Президентининг Қарори
Мамлакатимизда жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахслар томонидан спорт билан шуғулланиш, уларнинг халқаро спорт майдонларида муносиб иштирок этишини таъминлаш ва давлат томонидан қўллаб-қувватлаш учун зарур шарт-шароитлар яратиш, шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 январдаги "Ўзбекистон Республикасида жисмоний тарбия ва спортни янада такомиллаштириш ва оммалаштириш чора–тадбирлари тўғрисида"ги ПФ–5924-сонли ва 2020 йил 30 октябрдаги:
1. Паралимпия ҳаракатини ривожлантиришнинг асосий йўналишлари этиб белгилансин:
жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахсларнинг спорт билан шуғулланиши учун шарт-шароитларни кенгайтириш, шунингдек, улар орасида спорт билан шуғулланаётганларни янада кўпайтириш;
жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахслар учун барча турдаги спорт бўлимлари бўйича спорт таълим муассасаларида босқичма-босқич ташкил етиш, жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган иқтидорли шахсларни танлаш, уларни спорт турлари бўйича йўналтириш ва тайёрлаш, шунингдек, юқори спорт маҳоратига эришишни таъминловчи узлуксиз ягона комплекс тизимни жорий этиш;
ривожланаётган (мавжуд), янги ташкил этилаётган ва келажакда Паралимпия спортларини ташкил этишни режалаштираётган ҳар томонлама ривожлантириш ва оммалаштириш;
Паралимпия спорт турлари бўйича малакали мутахассисларни тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш тизимини яратиш, шунингдек, илмий тадқиқотлар ўтказиш;
жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахсларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш, улар томонидан жамиятда муносиб ўрин эгаллашни рағбатлантириш, жисмоний ва ижтимоий мослашувнинг интеграциясини дастурий-методик таъминлаш, касбий реабилитация ва кадрлар тайёрлаш;
спорт таълим муассасаларида (шу жумладан олий таълим муассасаларида)фаолият юритаётган Паралимпия спорт турлари бўйича меҳнатга ҳақ тўлаш ва мутахассисларни рағбатлантириш тизимини такомиллаштириш;
жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахслар ўртасида махсус таълим муассасалари ва маҳаллаларда спорт мусобақаларини мунтазам ўтказиш;
жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахсларнинг спорт билан шуғулланиши учун барча турдаги спорт таълим муассасаларида замонавий моддий-техника базасини шакллантириш.
2. Ўзбекистон миллий Паралимпия ассоциацияси негизида Ўзбекистон миллий Паралимпия қўмитаси (кейинги ўринларда Паралимпия қўмитаси деб юритилади) ташкил этилсин.
Белгилаб қўйилсинки, Паралимпия қўмитаси ҳуқуқлари, мажбуриятлари ва шартномалари, шу жумладан халқаро шартномалар, Ўзбекистон миллий Паралимпия ассоциацияси ҳуқуқий вориси ҳисобланади.
3. Паралимпия қўмитасининг асосий вазифалари этиб белгилансин:
Паралимпия спортларини оммалаштириш, иқтидорли спортчиларни аниқлаш, танлаш ва танлаш (селексия) нинг янги тизимини йўлга қўйиш, шунингдек уларни профессионал спортчилар сифатида тайёрлаш;
ёзги ва қишки Паралимпия спорт турларини ривожлантиришга кўмаклашиш, спорт объектлари ва иншоотларининг консепсиялари, техник топшириқлари, техник-иқтисодий асослари/параметрлари ҳамда бошқа лойиҳа ҳужжатларини ишлаб чиқишда иштирок этиш;
Паралимпия спорт турлари бўйича мусобақалар ва чемпионатлар, форумлар, конференциялар, семинарлар ва бошқа тадбирларни ўз зиммасига юклатилган вазифалардан келиб чиқиб, улар орқали тинчлик, дўстлик ва ўзаро англашув ғояларини тарғиб қилиш;
Паралимпия спорт турлари бўйича тренерлар, ўқитувчи-методистлар, шунингдек, бошқа мутахассисларни қайта тайёрлаш, малакасини ошириш ва касбий ривожлантиришнинг замонавий ва самарали тизимини жорий етиш;
ўз аъзоларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини республикада ёки бошқа халқаро спорт федерацияларида (уюшмаларида) ва бошқа ташкилотларда тақдим этиш ва ҳимоя қилиш, ўз аъзоларини ахборот, илмий-услубий ва моддий-техника билан таъминлаш;
Паралимпия спортини ривожлантириш клублари фаолиятини ташкил етиш ва самарали бошқариш, миллий ва халқаро спорт ташкилотлари билан яқин ҳамкорлик ва тажриба алмашиш.
4. Паралимпия қўмитасининг жойлардаги Паралимпия спортларини ривожлантириш ва мувофиқлаштириш, методик қўллаб-қувватлаш ва мониторинг қилиш бўйича минтақавий бўлимларини ташкил этиш.
Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари:
2021 йил 1 сентябрга қадар ҳудудий Паралимпия бўлинмаларининг молиявий ва моддий-техник базасини мустаҳкамлаш, тегишли ҳудудда Паралимпия спортларини ривожлантириш, шунингдек, уларни жойлаштириш учун бино ва иншоотлар ажратиш учун ҳомийларни бириктириш;
туризм ва спорт вазирлиги, Паралимпия қўмитаси билан биргаликда икки ой муддатда ҳудудларда Паралимпия спортларини ривожлантириш дастурларини ишлаб чиқиш ва киритиш;
2022 йилдан бошлаб Қорақалпоғистон Республикаси бюджети, вилоятлар ва Тошкент шаҳар маҳаллий бюджетларининг қўшимча манбалари, юридик ва жисмоний шахсларнинг, шу жумладан норезидентларнинг хайрия еҳсонлари ва қонун ҳужжатлари билан тақиқланмаган бошқа манбалар ҳисобидан тасдиқланадиган лойиҳа-смета ҳужжатлари асосида ҳудудий Паралимпия бўлимларига маблағлар ажратилишини таъминласин.
5. Паралимпия қўмитасининг тузилмасини бошқарув ходимларининг умумий чекланган сони 24 та бирлик билан тасдиқлаш 1-иловага мувофиқ.
Паралимпия қўмитаси раисига зарурат бўлганда ҳуқуқ бериш:
Паралимпия қўмитаси тузилмасига белгиланган умумий сон доирасида ўзгартиришлар киритиш;
Паралимпия қўмитаси тузилмасига ўз маблағлари ҳисобидан қўшимча лавозимлар киритиш, шунингдек, мазкур қарорга мувофиқ ташкил этилаётган Паралимпия спортларини янада ривожлантириш бўйича Республика кенгаши билан келишилган ҳолда юқори малакали мутахассислар ва экспертларни жалб этиш.
6. Паралимпия қўмитаси Паралимпия қўмитаси қошида Паралимпия спорт турлари бўйича клублар ташкил этсин, уларнинг фаолиятини мувофиқлаштирсин ҳамда уларнинг мазмуни билан боғлиқ молиявий ва ташкилий масалаларни ўз вақтида ҳал этсин.
7. Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети Паралимпия факултетини Паралимпия sport турлари бўйича тренер ва ўқитувчи-методистларни тайёрлаш мақсадида, кўр, кар ва ешитиш қобилияти заиф бўлган, ампутантлар (сурдо -, тифлосурдо - ва халқаро сурдоперводчилар) билан ишлайдиган мутахассислар, шунингдек, бошқа кадрлар тайёрлаш мақсадида ташкил этсин.
8. Паралимпия қўмитаси ҳузурида юридик шахс мақомига эга Паралимпия спорт турлари бўйича мутахассисларни тайёрлаш институти (кейинги ўринларда Институт деб юритилади) ташкил этилсин.
Белгилансинки, Институт Паралимпия спорт турлари бўйича тренерлар, ўқитувчи-методистлар ва бошқа мутахассисларни қайта тайёрлаш ва малакасини оширишга ихтисослашган илмий-таълим муассасаси ҳисобланади.
Институт фаолиятини молиялаштириш манбалари этиб белгилансин:
шартнома асосида тақдим этиладиган хизматлар;
юридик ва жисмоний шахсларнинг, шу жумладан норезидентларнинг хайрия эҳсонлари;
халқаро ва хорижий ташкилотлар грантлари;
қонун ҳужжатлари билан тақиқланмаган бошқа манбалар.
Институт фаолиятини қўшимча молиялаштириш учун давлат бюджети маблағлари ҳам йўналтирилиши мумкин.
Вазирлар Маҳкамаси уч ой муддатда Институт фаолиятини ташкил этиш тўғрисида ҳукумат қарорини қабул қилсин.
9. Туризм ва спорт вазирлиги, халқ таълими вазирлиги ва Паралимпия қўмитасининг 2021-йил 1-сентабрдан бошлаб "барча учун Спорт" лойиҳаси ташаббусини қўллаб-қувватлаш.
Белгилаб қўйилсинки, "барча учун Спорт" лойиҳаси доирасида:
жисмоний имконияти чекланган ва ногирон параспортив турларни кенг қамраб олиш, уларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш ва жамиятга интеграция қилиш мақсадида йилига бир марта параспорт халқаро фестивали ўтказилади;
ҳар йили 3 декабр – халқаро ногиронлар кунида Тошкент шаҳрида параастол теннис, футбол 5х5, голбол, енгил атлетика, парапауерлифтинг, парабадминтон, шахмат ва бошқа спорт турлари бўйича параспорт турлари, шунингдек, бошқа ҳудудларда параспорт фестиваллари ўтказилмоқда;
халқ таълими вазирлиги ҳузуридаги имконияти чекланган болалар учун ихтисослаштирилган таълим муассасалари (мактаблар, мактаб-интернатлар) ўқувчилари ўртасида Паралимпия спорт турлари бўйича мусобақалар ташкил етилиб, таниқли спортчилар билан маҳорат сабоқлари, семинарлар, конференсиялар ва давра суҳбатлари ўтказилмоқда.
Туризм ва спорт вазирлиги( Абдуҳакимов А. A.), халқ таълими вазирлиги (Шерматов Ш. X.) "барча учун Спорт" лойиҳаси доирасида белгиланган чора-тадбирларнинг самарали ва тўлиқ бажарилишини ташкил этсин, шунингдек, уларни ўтказиш билан боғлиқ молиявий ва ташкилий масалаларни ўз вақтида ҳал этсин.
10. Белгиланган:
а) 2021/2022 ўқув йилидан бошлаб Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети ҳамда унинг Нукус ва Фарғона филиалларида ҳамда бошқа тегишли олий таълим муассасаларида "Паралимпия" кафедраси, шунингдек, "адаптив соғломлаштириш, жисмоний тарбия ва спорт" магистратура мутахассислиги очилади.;
б) 2022 йил 1 январдан бошлаб:
Паралимпия қўмитасининг жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган спортчилар учун Олимпия захиралари коллежларининг Паралимпия спорт турлари бўлимларига юборилаётган тавсиясига асосан 5 фоизгача бўлган қўшимча квота ажратилади;
давлат спорт таълим муассасаларида Паралимпия спорт турлари бўйича тренерларнинг лавозим маошини ҳисоблашда базавий тариф ставкалари бир ярим бараварга қўлланилади.
11. Паралимпия қўмитаси қошида Қорақалпоғистон Республикаси, Қашқадарё, Самарқанд ва Фарғона вилоятларида ҳамда Тошкент шаҳрида жойлашган болалар ва ўсмирлар спорт мактаблари негизида Паралимпия спорт марказлари ташкил етилсин.
Бош вазир ўринбосари-туризм ва спорт вазири А. A. Абдухакимов икки ҳафта муддатда Паралимпия спорт марказлари фаолиятини ташкил етиш мақсадида Қорақалпоғистон Республикаси, Қашқадарё, Самарқанд ва Фарғона вилоятларида, шунингдек, Тошкент шаҳрида жойлашган болалар ва ўсмирлар спорт мактабларининг аниқ жойлашуви, номи ва рўйхатини тасдиқласин.
12. Паралимпия спорт марказларининг асосий вазифалари етиб белгилансин:
жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахсларда спорт билан шуғулланиш қобилиятларини аниқлаш ва уларни Паралимпия спорт турлари бўйича адаптив (мослаштирилган), ихтисослаштирилган машғулотларга жалб этиш;
халқаро спорт майдонларида мамлакатимиз шарафини муносиб ҳимоя қила оладиган Ўзбекистон Паралимпия терма жамоалари учун спорт заҳираси ва юқори малакали спортчиларни тайёрлаш;
зарур замонавий моддий-техника базасини яратиш, спорт машғулотларини ўтказиш учун малакали мураббийлар таркибини танлаш, юқори малакали спортчиларни спорт захирасига ва спорт турларига тайёрлаш бўйича ўқув-машғулот жараёнини ташкил этиш;
жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахсларни спорт тайёргарлиги босқичларида ўқитиш усуллари ва шакллари ўртасидаги муносабатларни таъминлаш;
спорт федерациялари (уюшмалари) билан ҳамкорликни ривожлантириш, жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахсларнинг спорт маҳоратини ошириш, шунингдек, адаптив (мослаштирилган), Паралимпия спорт турлари бўйича тренерлар ва бошқа мутахассисларнинг касбий малакасини ошириш.
13. Буни аниқлаш:
Паралимпия спорт марказлари юридик шахс мақомига эга, Паралимпия қўмитаси томонидан уларнинг фаолиятини ташкилий-услубий бошқаради;
Паралимпия спорт марказлари фаолиятини молиялаштириш манбалари муассиснинг маблағлари, фаолиятнинг ихтисослашуви бўйича пуллик хизматлар кўрсатишдан тушган маблағлар, асосий машғулотлар давомида фойдаланилмаётган мол-мулкни ижарага беришдан олинадиган даромадлар, юридик ва жисмоний шахсларнинг, шу жумладан норезидентларнинг хайрия эҳсонлари, халқаро ва хорижий ташкилотларнинг грантлари, қонун ҳужжатлари билан тақиқланмаган бошқа маблағлар ҳисобланади.
14. Паралимпия спорт турларини янада ривожлантириш бўйича Республика кенгашини ташкил этсин ва унинг таркиби 2-иловага мувофиқ тасдиқлансин.
Паралимпия спортларини янада ривожлантириш бўйича "йўл харитаси" 3-иловага мувофиқ тасдиқлансин.
Республика кенгаши (Абдуҳакимов А. A.):
икки ой муддатда 2021-йилда Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳрида Паралимпия спортларини ривожлантиришнинг янги босқичига кўтариш бўйича манзилли минтақавий дастурларни тасдиқласин, шунингдек, уларнинг тўлиқ ва сифатли амалга оширилиши доимий мониторингини ўрнатсин;
Паралимпия спортларини ривожлантириш ва оммалаштириш мақсадида маҳаллий, хорижий ва халқаро ташкилотларнинг грантларини, ҳомий – юридик ва жисмоний шахсларнинг маблағларини жалб қилиш.
Белгилансинки, Паралимпия қўмитасининг йиллик даромадлари ва харажатлари сметасини тасдиқлаш, унга тегишли ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш Республика кенгаши томонидан амалга оширилади.
15. Туризм ва спорт вазирлиги (Абдуҳакимов А. A.) вазирлик Марказий аппаратида Паралимпия спорт турларини мувофиқлаштириш учун масъул бўлган таркибий бўлинмани ташкил этсин, шунингдек камида иккита қўшимча штат бирликларини ажратиш йўли билан малакали мутахассис билан таъминласин.
16. "Чорвоқ" эркин туристик зонасининг маъмурий кенгаши (А. N. Арипов) 2021-йил охирига қадар жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган Паралимпия спорт турлари билан шуғулланиш учун барча зарур шарт-шароитларни яратиш шарти билан ушбу ҳудудда камида 50 гектар майдонга эга бўлган тадбиркорлик субектларига бепул ер ажратиш бўйича чоралар кўрсин. Бунда жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахсларнинг зарур Паралимпия спорт турлари билан шуғулланиши учун спорт объектлари ва иншоотларини қуришга йўналтириладиган маблағлар белгиланган тартибда тадбиркорлик субектларининг солиқ солинадиган базасидан чиқарилади, шунингдек, ушбу объектлар ва иншоотлар Паралимпия қўмитасига беғараз топширилади.
17. Туризм ва спорт вазирлиги (Абдуҳакимов А. A.):
Ўзбекистон миллий Олимпия қўмитаси, Паралимпия қўмитаси, спорт федерациялари( уюшмалари), Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари билан биргаликда 2021-йил 1-июндан бошлаб республика, ҳудудий ва туман (шаҳар) тақвимий спорт ва жисмоний тарбия-оммавий тадбирлар режаларида назарда тутилган барча спортр мусобақаларини ташкил этишда жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги чекланган шахслар ўртасида ҳам тегишли мусобақаларни ўтказиш;
2022 йилдан бошлаб Паралимпия спорт тадбирларини тайёрлаш ва ўтказиш учун республика, минтақавий ва туман (шаҳар) спорт ва жисмоний тарбия-оммавий тадбирлар тақвимларида камида 30 миллиард сўм ажратиш назарда тутилсин;
Паралимпия қўмитаси, молия вазирлиги билан биргаликда жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахсларни спорт билан шуғулланиш учун зарур бўлган спорт анжомлари, инвентарлари, ускуналари, ашёлари ва бошқа воситалар билан таъминласин. Бунда жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахслар учун белгиланган тартибда шакллантириладиган рўйхатга мувофиқ олиб кирилаётган Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқарилмайдиган зарур спорт анжомлари, инвентарлари, жиҳозлари, буюмлари ва бошқа воситалар 2024-йил 1-январга қадар божхона божлари тўлашдан озод этилсин;
ташқи ишлар вазирлиги билан биргаликда республикада Паралимпия спортларини оммалаштириш ва ривожлантириш мақсадида халқаро Паралимпия қўмитаси ва Осиё Паралимпия қўмитаси билан ҳамкорликни кучайтириб, бу борада манзилли чора-тадбирлар кўрсин. Бунда кўрсатилган ташкилотларга аъзолик бадалларини тўлаш билан боғлиқ харажатлар 2022 йилдан бошлаб давлат бюджети параметрларида назарда тутилади;
қурилиш вазирлиги ва Паралимпия қўмитаси билан биргаликда 2021-йил охирига қадар барча мавжуд давлат спорт объектлари ва иншоотларида жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахсларнинг спорт билан шуғулланиши учун барча шароитлар яратилишини таъминласин;
Паралимпия қўмитаси ва унинг ҳудудий бўлимларининг буюртмаларига мувофиқ жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахслар учун спорт объектлари ва иншоотларидан фойдаланиш учун зарур шарт-шароитлар яратилишини таъминласин.
18. Молия вазирлиги (Т. A. Ишметов) ушбу қарорга мувофиқ жорий йил ва кейинги йилларга мўлжалланган вазифаларни амалга ошириш учун зарур маблағларни туризм ва спорт вазирлигига ажратилган 2021 – йилги давлат бюджети маблағлари доирасида, 2022-йилдан бошлаб эса давлат бюджети параметрларида зарур маблағларни назарда тутсин.
19. Қурилиш вазирлиги (Б. I. Зокиров) Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари билан биргаликда халқаро тажрибани ўрганган ҳолда ҳудудларда қурилиши режалаштирилган спорт иншоотлари ва спорт майдончалари лойиҳаларини ишлаб чиқишда жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахсларнинг спорт билан шуғулланиши учун барча зарур шарт-шароитлар яратилишини назарда тутсин.
Белгилансинки, давлат томонидан молиялаштириладиган спорт иншоотлари ва спорт майдончалари лойиҳаларини ишлаб чиқишда жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахсларнинг спорт билан шуғулланиши учун барча зарур шароитлар назарда тутилмаган бўлса, ушбу лойиҳаларни молиялаштириш амалга оширилмайди ва улар давлат комиссияси томонидан қабул қилинмайди.
20. Туризм ва спорт вазирлиги қурилиш вазирлиги, иқтисодий ривожланиш ва қашшоқликни камайтириш вазирлиги, инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги билан биргаликда Олимпия ва Паралимпия шаҳарларини қуриш лойиҳасида Паралимпия спорт марказини ташкил этишни назарда тутсин.
21. Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси, Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги туризм ва спорт вазирлиги, Паралимпия қўмитаси билан биргаликда Паралимпия спорт турлари бўйича ўқитишнинг адаптив усуллари бўйича телекўрсатувлар ва радиоэфирларни ташкил этсин, жисмоний имконияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахслар ўртасида спортни кенг тарғиб қилиш бўйича алоҳида эшиттиришларни кўрсатиш орқали спортга оммавий жалб этиш медиапланини ишлаб чиқсин ва тасдиқлаш учун Вазирлар Маҳкамасига киритсин.
22. Туризм ва спорт вазирлиги:
уч ой муддатда республикада фаолият кўрсатаётган Паралимпия спорт турларини тўлиқ хатловдан ўтказсин ва уларни спорт турлари реестрига киритиш бўйича зарур чораларни кўрсин;
манфаатдор вазирлик ва идоралар билан биргаликда икки ой муддатда қонун ҳужжатларига ушбу қарордан келиб чиқадиган ўзгартиш ва қўшимчалар тўғрисида Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритсин.
23. Мазкур қарорнинг ижросини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Президентининг маслаҳатчиси А. A. Абдувахитов ва Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари-туризм ва спорт вазири А. Абдуҳакимов зиммасига юклансин.
22. Туризм ва спорт вазирлиги:
уч ой муддатда республикада фаолият кўрсатаётган Паралимпия спорт турларини тўлиқ хатловдан ўтказсин ва уларни спорт турлари реестрига киритиш бўйича зарур чораларни кўрсин;
манфаатдор вазирлик ва идоралар билан биргаликда икки ой муддатда қонун ҳужжатларига ушбу қарордан келиб чиқадиган ўзгартиш ва қўшимчалар тўғрисида Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритсин.
23. Мазкур қарорнинг ижросини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Президентининг маслаҳатчиси А. A. Абдувахитов ва Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари-туризм ва спорт вазири А. Абдуҳакимов зиммасига юклансин.
