Иқтисодий чора-тадбирлар тўплами. Асосий ташаббуслар
Ўзбекистон коронавируснинг глобал тарқалишининг салбий оқибатлари шароитида иқтисодиёт ва ижтимоий секторни фаол қўллаб-қувватлашни кучайтиради. Ўзбекистон Республикаси Президентининг "Коронавирус пандемияси ва глобал инқироз ҳодисаларининг иқтисодиёт тармоқларига салбий таъсирини юмшатиш бўйича биринчи навбатдаги чора-тадбирлар тўғрисида"ги Фармонида тегишли чора-тадбирлар белгиланди.
Асосий ташаббуслар:
1. Молия вазирлиги ҳузурида 10 триллион сўм миқдорида инқирозга қарши жамғарма ташкил етилмоқда.Унинг маблағлари тадбиркорлик, аҳоли бандлиги соҳасида коронавирус инфекциясининг тарқалишига қарши курашиш, шу жумладан, иқтисодиёт тармоқларининг барқарор ишлашини таъминлайдиган инфратузилма лойиҳаларини амалга ошириш ва аҳолини ижтимоий қўллаб-қувватлашни кенгайтиришга қаратилган тадбирларга йўналтирилади.
2. Ўзбекистон Республикаси бош вазири бошчилигидаги республика инқирозга қарши комиссияси ташкил этилмоқда. Бу муаммоларни тезда ҳал қилади ва қўшимча чоралар тайёрлайди.
3. Ижтимоий қўллаб-қувватлаш кучайтирилди:
- 2020 йил 1 апрелдан 10% гача-595,4 мингдан 655 минг гача-14 ёшгача бўлган болали оилаларга нафақа олувчилар сони, 2 ёшга тўлгунга қадар болани парвариш қилиш ва моддий ёрдам;
-кунлик қўшимча иш ҳақи-ойлик иш ҳақининг 6%-5482 тиббий, санитария-епидемиология ва бошқа ишчилар коронавирусга қарши курашда иштирок етадилар. Мисол учун, шифокорлар ҳар куни қўшимча равишда 160 минг рубл олади;
- Ўз фаолиятини тўхтатган давлат таълим, sport ва маданият муассасаларининг 1,040 million нафар ходими ўз вақтида иш ҳақини олишни давом эттиради;
- касалхоналарни бериш тизими соддалаштирилди;
- солиқ имтиёзлари ва кечикишлар тақдим етилади;
- хайрия ташкилотларидан олинган моддий фойда кўринишида жисмоний шахсларнинг даромадларини солиқ тўлашдан озод етиш таклиф этилади.
4. Ишлайдиган фуқароларни қўллаб-қувватлаш:
- карантин қўйиш иш ўринлари ва шахслар ўртача ойлик даромад сақлаш кафолатланади;
- иш берувчиларга коронавирус инфекцияси билан касалланган ёки карантинага қўйилган болаларнинг ота-оналарини ишдан бўшатиш тақиқланади;
- карантин даврида болалар боғчалари ва бошланғич синф ўқувчиларининг ота-оналарига таътил берилади;
- ўртача иш ҳақининг 100% миқдорида вақтинчалик ногиронлик нафақалари карантиная қўйилган ота-оналар ва фарзандларига ғамхўрлик қилувчи шахслар томонидан олинади;
- ходимлар, айниқса ҳомиладор аёллар, қариялар, ногиронлар ва сурункали беморлар узоқдан қўмондон усули, мослашувчан иш жадвали ёки уйдан ишлашга рухсат берилади.
5. Озиқ-овқат билан таъминлаш:
- захираларни тайёрлаш ва шакллантириш учун озиқ-овқат маҳсулотларининг рўйхати ва ҳажми аниқланади;
- истеъмол товарлари ишлаб чиқариш учун хом ашё ишлаб чиқариш ҳажмлари мониторинги жорий етилмоқда;
- бозорларда нарх тақчиллигининг олдини олиш ва ижтимоий аҳамиятга молик озиқ-овқат маҳсулотларининг нархини сунъий равишда ошириб бориш устидан қатъий назорат олиб борилмоқда.
6. Иқтисодиётни, айниқса, тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш:
- йил охиригача солиқ текширувлари бўйича мораторий;
- мол-мулк, ер ва сув ресурсларидан фойдаланганлик учун юридик шахсларга солиқ тўлаш бўйича 6 ойлик муддат;
— 1 апрелдан 1 октябргача ИП учун енг кам ижтимоий солиқ миқдори ойига 100% дан 50% гача-223дан 111,5 минг рублгача камаяди.;
- қишлоқ хўжалиги ерларини суғориш учун сув ресурсларидан фойдаланиш бўйича солиқ ставкаси 50% га камаяди;
— 1 октябргача хўжалик юритувчи субъектларга муддати ўтган ташқи савдо дебиторлик қарзлари учун жарималар қўлланилади;
- 15 апрелдан 15 октябргача жисмоний шахсларнинг мол-мулк солиғи ва ер солиғини тўлаш муддати узайтирилади;
— 1-апрелдан 1-августгача 2019 - йил учун жисмоний шахсларнинг даромадлари тўғрисидаги декларацияни тақдим етиш муддати узайтирилади;
— 1 апрелдан 1 июлгача туристик (меҳмонхона ) йиғимини ҳисоблаш тўхтатилади
7. Экспортни қўллаб-қувватлаш:
- тадбиркорларга нисбатан мумкин бўлган санкцияларни бартараф етиш учун фавқулодда вазият юзага келиши ҳақида расмий хабарнома юборилади;
- агар муддати ўтган дебиторлик умумий йиллик експортнинг 10 фоизидан ошмаса, тадбиркорларга кафолат тўловини таъминламасдан товарларни експорт қилишга рухсат берилади.
8. Молиявий барқарорликни қўллаб-қувватлаш:
- банклар айланма маблағларни тўлдириш учун хусусий секторга 30 триллион сўмгача миқдорда қайта тикланадиган revolver кредитларини тақдим етади;
- 1 октябрга қадар банклар туристик, меҳмонхона, transport-логистика компаниялари, хусусий таълим муассасалари, умумий овқатланиш корхоналари ва молиявий қийинчиликларга дуч келаётган бошқа корхоналарга умумий қиймати 5 триллион сўм бўлган кредитларни тўлашни кечиктирадилар;
- 2020 йил 1 июнгача тижорат банкларида stress тестлари ва уларнинг активлари сифатини баҳолаш амалга оширилади.